KARUNUNGAN AT TAPANG

May isang kalungkut-lungkot na pakahulugan ang Krus na, sa kasamaang-palad, nakahawa sa isipan ng madaming Kristiyano.  Ito ay ang pananaw na ang madugong sakripisyo ng Anak sa krus ay "kasiya-siya" sa Ama, isang pagpapayapa ng isang Diyos na walang hanggang galít sa makasalanang sangkatauhan.  Sa pagbasang ito, ang ipinako sa krus na si Hesus ay tulad ng isang bata na inihagis sa nagniningas na bibig ng isang paganong kabanalan upang pawiin ang poot nito. Ngunit ang talagang nagpapatunay sa kamalian ng baluktot na teolohiyang ito ay ang bantiog na sipi mula sa Ebanghelyo ni Juan: "Gayon na lamang ang pag-ibig ng Diyos sa sanlibutan, na isinugo Niya ang Kanyang bugtong na Anak, upang ang lahat ng sumasampalataya sa kanya ay magkaroon ng buhay na walang hanggan" (3:16).  Inihayag ni Juan na hindi dahil sa galit o paghihiganti o sa pagnanasa sa kabayadan kaya isinugo ng Ama ang Anak, kundi dahil mismo sa pag-ibig.  Ang Diyos Ama ay hindi kung anong kalunus-lunos na pagka-Diyos na ang nalamog na pansariling karangalan ay kailangang maipanumbalik; sa halip, ang Diyos ay isang magulang na nag-aalab ng may pagkahabag sa Kanyang mga anak na napagala sa panganib. Kinamumuhian ba ng Ama ang mga makasalanan?  Hindi, subalit napopoot Siya sa pagkakasala. .Nagkikimkim ba ang Diyos ng ngitngit sa mga hindi makatarungan?  Hindi, subalit namumuhi ang Diyos sa kawalan ng katarungan.  Kaya naman, isinusugo ng Diyos ang kaniyang Anak, hindi sa kagalakan na makita Siyang nagdudusa, kundi may-habag na itumpak ang mga bagay-bagay. Si San Anselmo, ang dakilang medieval na theologian madalas na di-matwid na sinisisi dahil sa malupit na theology ng kasiyahan, ay malinaw na malinaw sa bagay na ito.  Tayong mga makasalanan ay tulad ng mga brilyante na nalaglag sa putikan.  Nilikha ayon sa larawan ng Diyos, nadungisan natin ang ating sarili sa dala ng karahasan at poot.  Ang Diyos, pag-angkin ni Anselmo, ay bibigkas lamang ng isang salita ng pagpapatawad mula sa langit, ngunit hindi nito malulutas ang problema.  Hindi nito maibabalik ang mga brilyante sa dati nilang ningning.  Sa halip, sa kanyang pagsinta na muling itatag ang kagandahan ng nilikha, bumaba ang Diyos sa putikan ng pagkakasala at kamatayan, iniakyat ang mga brilyante, at pagkatapos ay pinakintab ang mga ito. Sa paggawa nito, mangyari pa, kailangang madungisan ang Diyos.  Ang paglulubog na ito sa dungis—ang banal na pakikipag-isa sa mga naliligaw—ay ang “sakripisyo” na ginagawa ng Anak para sa walang hanggang kasiyahan ng Ama.  Ito ay ang sakripisyong nagpapahayag, hindi ng poot o paghihiganti, kundi ng pakikiramay. Sinabi ni Hesus na sinumang disipulo Niya ay dapat handang magpasan ng kanyang krus at sumunod sa Guro.  Kung ang Diyos ay pag-ibig na hindi makasarili kahit na hanggang sa kamatayan, dapat tayong maging ganoong pag-ibig.  Kung handang buksan ng Diyos ang sarili niyang puso, dapat handa tayong buksan ang ating puso para sa iba.  Ang krus, sa madaling salita, ay dapat na maging mismong kayarian ng buhay Kristiyano.

Ako’y nagtatahak ng aking lumang panaligang talaarawan na kung saan ay naisulat ko ang mga ilang mga isinasamong dalangin.  Sa aking pagkagulat, ang bawa’t isa sa mga yaon ay nabigyang-tugon!  Sino man ang gumagawa ng madaliang pagsulyap ng mga balita nitong mga araw ay maaaring makita ang kanilang mga sarili na nagigipit, nagtataka kung saan ang Diyos, nangangailangan ng pag-asa.  Alam kong natagpuan ko na ang aking sarili  sa ganitong tayô sa tiyak na mga araw.  Nadarama natin na hindi tayo makapagpigil, at nais nating malaman kung anong dapat gawin tungkol sa lahat ng kakila-kilabot na mga bagay na ating nakikita.  Nais kong magbahagi sa inyo ng isang salaysay. May iilang mga taon nang lumipas, ako’y nagsimulang magsulat ng talaarawan ng mga dalanginang kahilingan ng mga tao at mga bagay na aking ipinagdarasal.  Ako’y madalas na nagdarasal ng Rosaryo para sa mga ito, na ginagawa ko pa rin para sa mga pinapanalangin.  Isang araw, ako’y nakatagpo ng isang lumang talaarawan ng aking mga naisulat na mga dasaling hinihiling.   Sinimulan kong basahin nang mabuti ang mga pahina ng aking naisulat noong nakaraan.  Ako ay namangha.  Ang bawa’t dalangin ay sinagot—maaring hindi lagi sa mga paraang inakala kong ang mga ito’y masasagot—ngunit sila’y nasagot.  Ang mga ito ay hindi mga mumunting dalangin.  “Mahal na Panginoon, nawa’y tulungan Mo ang aking tiyahin na tigilan ang pag-inom ng alak.  Mahal na Panginoon, nawa’y tulungan Mo ang aking baog na kaibigan na magkaroon ng mga anak.  Mahal na Panginoon, nawa’y malunasan Mo ang aking kaibigan sa kanser.” Hanggang natumbok ko nang pababa ang pahina, natanto ko na ang bawa’t dasal ay nasagot.  Karamihan ay sa higit na malaki at higit na paraan kaysa sa aking hinaraya.  Mayroong dalawa, na sa unang sulyap, ay inakala kong hindi nasagot.  Isang babaeng kaibigan na nangangailangan ng lunas sa kanser ay pumanaw na,  ngunit nagunita ko nang siya ay namatay, siya’y nakapagkumpisal at nabasbasan ng pagpahid  para sa malubha bago siya nabawian.  Siya’y namatay nang matiwasay sa piling ng Diyos, na napalibutan ng Kanyang nakalulunas na biyaya.  Ngunit maliban sa yaon, ang karamihan sa  mga dasalin ay nasagot dito sa mundo.  Maraming mga dasal na hinihiling ay tila mga bundok na napakalaki, ngunit sila’y napaurong na.  Ang biyaya ng Diyos ay idinadala ang ating mga dalangin at ang sigasig natin sa pagdasal, at pinagagalaw Niya ang lahat ng bagay patungo sa kabutihan.  Sa tahimik ng aking dasal, narinig ko ang bulong, “Palagi Ko nang ginagawa ang lahat ng mga bagay na ito sa buong panahon.  Palagi na Akong nagsusulat ng mga salaysay na ito.  Magtiwala ka sa Akin.” Naniniwala akong tayo'y nasa mapanganib na mga panahon.  Ngunit ako rin ay naniniwala na tayo ay nilikha para sa mga panahong ito.  Maaari mong sabihin sa akin, “Ang iyong mga panariling hiling sa dasal na nasagot ay tilang dakila, ngunit maraming mga bansa ay nakikipagdigmaan.”  At ang tugon ko sa yaon ay, muli, walang hindi maaari sa ngalan ng Diyos, ni kahit ang pagtigil ng digmaan sa pamamagitan ng ating mga dalangin.  Nagugunita ko itong nangyayari sa nakaraan.  Dapat tayong manalig na ang Diyos ay makakikilos nang ganyang kadakila ngayon din. Alang-alang sa mga hindi pa gaanong matanda na makagugunita, mayroong isang malagim na panahon na tila magkakaroon ng pagligo ng dugo.  Ngunit dahil sa kapangyarihan ng Rosaryo, mga pangyayari ay nagbago.  Ako’y nasa  ikawalong baytang, at aking natatandaan noong naririnig ko ang tungkol sa lahat ng kaguluhan sa Pilipinas.  Si Ferdinand Marcos ang diktador ng yaong bansa sa yaong panahon.  Ito’y nagsasahugis na maging isang madugong digmaan na may iilang mga taong patay na.  Isang matatag na manunuri ni Marcos, si Benigno Aquino, ay pinaslang.  Ngunit ito ay hindi naging isang madugong digmaan.  Ang Pangunahing Obispo Jaime Sin ng Maynila ay nanawagan sa mga tao na magdasal.  Sila ay nagsilabasan sa harap ng panghukbong mga kawal, nagdarasal ng Rosaryo nang malakas.  Sila ay tumindig sa harap ng mga tangke habang nagdarasal.  At pagkaraan, isang kahima-himalang bagay ang nangyari.  Ang militar ay ibinaba ang kanilang mga sandata.  Kahit ang pangkalahatang medya, ang Chicago Tribune, ay inilathala kung paano ang “Mga baril ay sumuko sa mga Rosaryo.”  Ang pag-aalsa ay lumipas, at ang luwalhati ng Diyos ay naipakita. Huwag hintuang magtiwala sa mga himala.  Asamin natin ang mga ito.  Idasal ang Rosaryo sa bawa’t pagkakataon na magkakaroon tayo.  Alam ng Panginoon na ang mundo ay kinakailangan ito.

Palagi nating pinupunan ang ating mga kalendaryo hangga't maaari ngunit paano kung dumating ang isang hindi inaasahang pagkakataon? Ang Bagong Taon ay nagbibigay ng impresyon na mayroon tayong blangkong talaan sa harap natin. Ang paparating na taon ay puno ng mga posibilidad, at marami ang mga resolusyon habang nagmamadali tayong punan ang ating mga bagong limbag na kalendaryo. Gayunpaman, nangyayari na marami sa mga kapana-panabik na pagkakataon at detalyadong mga layunin para sa perpektong taon ay hindi nangyayari. Sa pagtatapos ng Enero, ang ating mga ngiti ay nanginginig, at ang mga lumang gawi mula sa mga nakaraang taon ay gumagapang pabalik sa ating mga buhay. Paano kung trinato natin ang taong ito, sa sandaling ito, ng medyo naiiba? Sa halip na magmadali upang punan ang lahat ng puting espasyo sa ating mga kalendaryo, bakit hindi bigyan ng kaunti pang espasyo ang blangkong espasyo, para sa mga walang kabuluhan na bulsa ng oras kung saan wala tayong nakaiskedyul? Sa mga walang laman na espasyong ito binibigyan natin ang Banal na Espiritu ng pinakamaraming puwang upang gumana sa ating buhay. Alam ng sinumang lumilipat mula sa isang bahay patungo sa isa pang lugar ang nakakagulat na dami ng espasyo na nalilikha ng isang walang laman na silid. Habang lumilipat ang mga kasangkapan, tila patuloy na lumalaki ang silid. Kung walang natitira, palaging nakakagulat na isipin na ang sapat na espasyo ay isang problema, tingnan kung gaano ito kalaki! Kung mas maraming laman ang isang silid ng mga alpombra, muwebles, mga sabit sa dingding, at iba pang mga ari-arian, mas malapit ang espasyong mararamdaman. Pagkatapos, may bumisita sa iyong bahay na may dalang regalo, at lumingon ka at nagtataka—ngayon, saan natin ito ilalagay? Ang ating mga kalendaryo ay maaaring gumana sa halos parehong paraan. Pinupuno natin ang bawat araw ng trabaho, pagsasanay, mga laro, mga pangako, serbisyo sa panalangin—napakaraming mabuti at kadalasang tila kinakailangang mga bagay. Ngunit ano ang mangyayari kapag ang Banal na Espiritu ay kumakatok na may pagkakataong hindi natin inaasahan? Mayroon ba tayong espasyo para sa Kanya sa ating kalendaryo? Maaari nating tingnan si Maria bilang isang huwaran kung paano maging bukas sa Banal na Espiritu. Narinig ni Maria ang mga salita ng anghel at malayang tinanggap ang mga ito. Sa pag-aalay ng kanyang buhay sa Diyos, ipinakita niya ang perpektong disposisyon sa pagtanggap ng mga regalo ng Diyos. Ang isa pang paraan para pag-isipan ito ay ang tinawag ni Bishop Barron na 'Loop of Grace.' Nais ng Diyos na bigyan tayo ng kasaganaan. Kapag binuksan natin ang ating sarili sa mapagmahal na pagkabukas-palad ng Diyos, kinikilala natin na ang lahat ng mayroon tayo ay isang regalo. Sa kagalakan, ibinabalik natin sa Diyos sa pamamagitan ng pagpapasalamat, na muling sinisimulan ang sirkulo. Inabot ng Diyos si Maria, na malayang inialay ang kanyang sarili sa Kanyang Kalooban at layunin. Pagkatapos ay tinanggap niya si Jesus. Muli nating makikita ito sa katapusan ng buhay ni Jesus. Sa lubos na kalungkutan at matinding sakit, pinakawalan ni Maria ang kanyang pinakamamahal na Anak. Hindi siya kumapit sa Kanya habang Siya ay nakabitin sa krus. Sa masakit na sandaling iyon, ang lahat ay tila nawala, at ang kanyang pagiging ina ay nawalan ng saysay. Hindi siya tumakas, nananatili siya sa kanyang Anak, na kinailangan siyang palayain. Ngunit pagkatapos, binigyan siya ni Jesus ng hindi lamang isang anak na lalaki kay Juan kundi mga anak na lalaki at babae para sa kawalang-hanggan sa kanyang pagiging ina sa Simbahan. Dahil si Maria ay nanatiling bukas at tinanggap ang plano ng Diyos, kahit na ito ay pinakamasakit, maaari na natin siya ngayong tawaging, Ating Ina. Habang nagpapatuloy ang taon, marahil dapat ay maglaan ng ilang oras upang ipagdasal ang iyong iskedyul. Napuno mo na ba ang iyong mga araw ng higit sa sapat, marahil ay sobra pa? Hilingin sa Banal na Espiritu na bigyang-inspirasyon ka na isaalang-alang kung anong mga aktibidad ang kailangan para sa Kanyang mga layunin at alin ang mas para sa sarili mong mga personal na hangarin at layunin. Humingi ng lakas ng loob na muling ayusin ang iyong iskedyul, para sa karunungan na sabihin ang "Hindi" kung kinakailangan, upang masaya at malaya kang makapagsabi ng "Oo!" kapag Siya ay kumakatok sa iyong pintuan.

Mayroong isang patula na pagninilay ng isang unang ika-20 siglo Greko nobelista na tinatawag na Nikos Kazantzakis na iningatan ko sa aking lamesa panggabi  kapag Adbento   sa paligid ng bawat taon. Inilarawan Niya si Kristo bilang isang binata, nakikita ang bayan ng Israel mula sa malayo na taluktok ng bundok, hindi pa handa na magsimula ang Kanyang ministeryo ngunit matinding, malubhang sensitibo sa pagnanasa at pagdurusa ng Kaniyang bayan. Ang Diyos ng Israel ay nasa gitna nila—nguni't hindi nila ito nalalaman pa. Binabasa ko ito  aking mga mag-aaral sa nakaraang araw, tulad ng ginagawa ko sa bawat taon sa simula ng Adbento   at isa sa mga ito ay sinabi sa akin pagkatapos ng klase: “Huhulaan ko na ito ay kung paano ang pag-iisip ni Hesus ngayon rin.” Sinabi ko sa kanya kung ano ang ibig niya. Sinabi niya, "Alam mo, si Hesus, na nakaupo doon sa tabernakulo, at tayo lamang ay lumalakad na parang Siya'y hindi naruruon." Mula ngayon, nagkaroon ako ng bagong larawan sa aking mga panalangin sa Adbento  ni Hesus, na naghihintay sa Tabernakulo, nakikita sa Kanyang mga tao—nakarinig ang aming mga pag-aawit, aming mga pananalangin, at aming mga tinig. Naghihintay... Sa isang paraan, ito ay ang paraan na pinili ng Diyos na dumating sa atin. Ang kapanganakan ng Mesiyas ay ang PANGUNAHING KAGANAPAN SA BUONG KASAYSAYAN NG TAO, at gayon ma'y nais ng Diyos na magaganap ito “gayon madali na ang sanglibutan ay nagsisilakad sa kanyang mga gawain na parang walang nangyari.” Ang ilang pastol ay tumitingin, at gayon din ang mga mago (at maaari naming makipag-ugnayan sa Herodes, na nagtataglay para sa lahat ng mga maling dahilan!). Pagkatapos, malinaw, ang buong bagay ay nawala. Para sa isang oras. Sa isang paraan... mayroon kang isang bagay sa paghihintay na mabuti para sa atin. Pinili ng Diyos na maghintay para sa atin. Pinili Niya na tayo'y maghihintay sa Kanya. At kapag ikaw ay nag-iisip tungkol dito sa liwanag na ito, ang buong kasaysayan ng kaligtasan ay naging kasaysahan ng paghihintay. Kaya, nakikita mo, mayroong pare-pareho na kahulugan ng pangangailangan—na kailangan nating tumugon sa tawag ng Diyos at kailangan nati Siya na tumugoon sa ating tawag, at sa lalong madaling panahon. “Sumagot ka sa akin, Panginoon, kung ako'y tumatawag i sa iyo,” sabi ng salmista. Mayroong isang bagay na parang bastos  tungkol sa talatang ito na  ka akit akit. May isang pangangailangan sa mga Awit. Ngunit mayroon ding kahulugan na dapat natutunan natin na maging matibay at maghintay—paghihintay sa masaya na pagasa—at makahanap ang sagot ng Diyos sa paghintay.

Bilang isang musmos na babae, ninais kong maging isang Superhero ngunit hindi nagtagal tinanggap ko na ito’y isang walang saysay na pangarap ng bata, hanggang…  Noong ako’y isang bata, gumigising ako nang maaga sa mga Sabado ng umaga upang panoorin ang Sobrang - magkakaibigan—isang karikaturang samahan ng mga sobrang mga bayani na sinasagip ang mundo.  Ninais kong maging isang sobrang bayani kapag malaki na ako.  Hinaharaya kong ako’y nakatatanggap ng hudyat na may isang nangangailangan ng tulong at ako’y dagliang lilipad para sa kanilang pangangailangan.  Lahat ng mga sobrang bayani  na nakita ko sa TV ay nananatiling nakabalatkayo.  Sa tanaw ng mundo, sila ay karaniwang mga kauring may nakaiinip na mga kabuhayan.  Gayunpaman, sa panahon ng gipit, agad silang nagtitipon at nagpupulong sa pagsagip ng katauhan mula sa masasamang tao. Nang lumaki ako, napuna ko na ang mga sobrang bayani sa karikatura ay tauhang mga kathang-isip.  Nilimot ko ang aking walang saysay na mga hakà… hanggang, isang araw, noong natagpuan ko ang totoong sobrang bayani na nagmulat sa aking mga mata.  Ako’y paminsan-minsang daraan upang manalangin sa kapilya ng habang-panahon na pagsamba sa isang pampook na simbahan.  Dahil kinakailangang mayroong manatili sa lahat ng panahon sa pagsamba ng Yukaristiya, mga boluntaryo ay nagsisipagtala para sa maiikling patlang.  Sa dami ng aking mga pagdalaw, napansin ko ang isang matandang ginoong nasa upuang de gulong na nananatiling nananalangin nang maraming oras sa kapilya.  Siya’y nag-aanyong may labinsiyam na gulang.  Sa bawa’t kadalasan, siya’y huhugot ng iba-ibang mga bagay mula sa bag—isang Bibliya, rosaryo, o isang piraso ng papel na inaakala kong listahan ng mga dasalin.  Nagtataka  ako kung anong uri ng hanapbuhay na kanyang ginawa noong kabataan at nang malusog pa ang katawan.  Kung anuman ang dati niyang ginagawa ay maaaring hindi kasing- halaga ng kanyang ginagawa ngayon.  Naunawaan ko na ang itong ginoong nasa upuang de gulong ay gumagawa nang bagay na napakahigit na mahalaga kaysa sa pinakamarami sa atin na tumatakbo nang paligid. Ang mga sobrang bayani na nakabalatkayo ay nakakubli sa payak na paningin!  Ito’y nangangahulugan na ako, mandin, ay maaaring maging sobrang bayani… ng pagdarasal. Tumutugon sa SOS  Ako’y nagpasyang makisapi sa paghahalili ng pagdarasal sa simbahan, isang samahan ng mga tao na nakapagpangakong mamagitan sa pagdasal para sa mga iba nang palihim.  Marami sa mga magigiting na nagdarasal ay matatanda.  Ang ilan ay mga taong baldado.  Ang ilan ay mga nasa kapanahunan ng buhay na sila’y nasa tahanan na lamang dahil sa iba’t-ibang dahilan.  Nakatatanggap kami ng mga pagbibigay-alam sa email ng mga ngalan ng mga taong nakapaghiling ng mga dalangin.  Tulad ng mga sobrang bayani sa mga karikatura na napanood ko noong nakaraan, tumatanggap kami ng hudyat kapag may isang nangangailangan ng tulong. Ang mga kahilingang ipapanalangin ay dumarating nang kahit kailan sa araw:  Si Ginoong X ay nahulog sa akyatan at isinugod sa pagamutan.  Si Ginang Y ay napag-alaman na may kanser.  Isang apo ay nasangkot sa nabunggong sasakyan.  Ang kapatid na lalaki ng isang ginoo ay nadukot sa Nigeria.  Isang mag-anak ay nawalan ng kanilang tahanan sa buhawi.  Ang mga pangangailangan ay marami. Ginagawa namin nang taimtim ang inaatas sa amin na tagapamagitan sa pananalangin.  Humihinto kami sa kahit anumang ginagawa namin at magdarasal.  Kami’y isang hukbo ng mga mandirigmang nagdarasal.  Nilalabanan namin ang hindi makitang dahas ng kadiliman.  Kaya naman, isinusuot namin ang buong bakal na pananggalang ng Diyos at lalaban nang may banal na mga sandata.  Nagdarasal kami para sa kapakanan ng iba.  Nang may sigasig at paglaan, patuloy naming isinasamo ang mga kahilingan sa Diyos. Ang Talab ng Bayani  Nakadudulot ba ng kaibhan ang dasal?  Sa bawa’t kadalasan, kami’y nakakukuha ng katugunan mula sa mga taong nakiusap ng dalangin.  Ang lalaking dinukot sa Nigeria ay naibalik sa loob ng isang linggo.  Marami ang nakaranas ng paglunas.  Higit sa lahat, maraming tao ang nabigyang lakas at naginhawaan habang nasa dalamhati.  Si Hesus ay nagdasal, at ipinagbago Niya ang mundo!  Ang dasal ay bahagi ng Kanyang ministeryo ng paglunas, pag-adya at pagkaloob para sa mga nangangailangan.  Si Hesus ay laging nakikipag-usap sa Ama.  Manding tinuruan Niya ang kanyang mga alagad na magdasal. Ang dasal ay tutulutan tayo na maunawaan ang palagay ng Diyos at maihanay ang kalooban natin sa Kanyang Banal na kalikasan.  At kapag tayo’y nagdarasal para iba, tayo’y nagiging kasama ni Kristo sa Kanyang ministeryo ng pag-ibig.  Kapag iniaalay natin ang ating mga alalahanin sa makapangyarihan, may lahat ng karunugan, saanma'y matatagpuan na Diyos, magkakaroon ng palitan sa kapaligiran.  Ang ating matapating dalangin, kaisa sa kalooban ng Diyos, ay makapaggagalaw ng mga bundok. “Sumasamo kami sa Iyo, Panginoon, na tulungan at ipagtanggol kami.  Iadya Mo ang mga inaapi.  Kaawaan Mo ang mga hamak.  Itayo Mo ang mga nalugmok.  Ilahad Mo ang Iyong Sarili sa mga salat.  Lunasan Mo ang may-sakit.  Akayin Mong pabalik yaong Iyong mga taong naligaw.  Bigyan Mo ng makakain ang mga gutom.  Buhatin Mo ang mahihina.  Alisin Mo ang mga kadena ng mga bilanggo.  Nawa ang bawa’t bansa ay matuntunan na malaman na Ikaw lamang ang Diyos, na si Hesus ay Iyong Anak, na kami ay Iyong mga tao, ang kawan na Iyong pinapastol.  Amen.”  (San Clemente)

Ang mga tao ay madalas na nagugulat kapag pinaa-alam ko sa kanila na ang pinakamalapit kong kaibigan sa monasteryo ay si Padre Philip, na nangyaring naging 94.  Siya na bilang pinakamatandang monghe ng komunidad, at ako na bilang pinakabata, ay sadyang magkatugma; isa pang kapanalig na monghe ay magiliw na tinutukoy kami bilang “alpa at omega.”  Bilang karagdagan sa aming pagkakalayo ng gulang, mayroong napakaraming kaibhang pumapagitan sa amin.  Si Padre Philip ay naglingkod sa Tanod Baybayin bago pumasok ng monasteryo, nag-aral ng Botanika at wikang Ingles, tumira na sa Roma at Ruwanda, at siya’y matatas sa iba-ibang mga wika.  Sa madaling sabi, siya’y may mga karanasan sa buhay na higit pa sa akin. Sa kabila nito, may ilang mga bagay na pinagbabahaginan namin nang karaniwan: kapwa kami’y katutubo ng California at mga nagsalin-anib mula sa Protestantismo (siya na dating Presbiteryano at ako na dating Baptist).  Ikinalilibang namin nang lubos ang opera, at higit na mahalaga, pinananatili namin ang buhay ng pananalig nang magkasabay. Likas lamang na mamili ng mga kaibigang nakapamamahagi ng ating karaniwang mga kinawiwilihan.  Ngunit sa ating pagtanda at ang mga kalagayan ng ating mga buhay ay nagbabago, makikita natin ang ating mga sarili na nawawalan ng mga kaibigan habang nakakapagkamit ng mga bago.  Winika ni Aristoteles na lahat ng mga pagkakaibigan ay dapat magbahagi ng isang karaniwang bagay. Ang mga tumatagal na pagkakaibigan ay yaong mga nagbabahaginan ng mga pangmatagalang bagay.  Halimbawa, ang pagkakaibigan ng dalawang mga tabladong manlalangoy ay namamalagi habang mayroong mga alon na masasakyan.  Gayunman, kung walang gumugulong na alon o kapag ang manlalaro sa alon ay napinsala at hindi na makasagwan nang paalis, ang pagkakaibigan ay mangungupas maliban lamang kung makakita sila ng bagong bagay na mapagbabahaginan nila.  Kaya, kung ang mithi natin ay magkaroon ng habang buhay na mga kaibigan, ang susi ay ang makakita ng bagay na maaring maipagbahagi sa panghabangbuhay, o kaya, kawalang-hangganan. Ang punong pariseyo, si Kaypas, ay pinaratanganan si Hesus ng kalapastanganan nang inulat Niyang Siya ang Anak ng Diyos.  Higit na lapastanganan sa paghayag na ito ay nang sinabi ni Hesus sa Kanyang mga alagad, “Kayo ay aking mga kaibigan.”  Sapagka’t ano ang maaaring magkaroon ang Anak ng Diyos na karaniwan sa mga mangingisda, isang mambubuwis, at isang panatiko?  Ano ang maaaring magkaroon ang Diyos na may pagkatulad sa atin?  Siya’y labis na matanda kaysa sa atin.  Siya’y may higit na karanasan sa buhay.  Siya ay kapwa Alpa at Omega.  Anuman ang ating karaniwang ipinamamahagi ay dapat na nabigay Niya sa atin sa unang lagay.  Kabilang sa dami ng mga biyayang ibinabahagi Niya sa atin, ang Kasulatan ay malinaw tungkol sa bagay na tumatagal nang pinakamahaba: “Ang Kanyang matimtimang pag-ibig ay nagtatagal nang magpasawalang-hanggan.”  “Ang pag-ibig… ay napagtitiisan ang lahat ng mga bagay.”  “Ang pag-ibig ay walang katapusan.”  Lumalabas na, ang pakikipagkaibigan sa Diyos ay napakadali.  Ang dapat lamang natin na gawin ay “umibig dahil inibig Niya muna tayo.”

Si Marino Restrepo ay nagtrabaho bilang isang aktor, tagalikha, musikero at kompositor sa industriya ng libangan sa loob ng halos 20 taon. Ngunit isang nakamamatay na Bisperas ng Pasko, siya ay dinukot at dinala sa kagubatan ng Colombia kung saan siya nagpumilit na mabuhay sa loob ng anim na buwan... Isang himala lamang ang makapagliligtas sa kanyang buhay! Maaari mo ba kaming pasilipin sa iyong pagkabata na lumaki sa isang maliit na bayang nagtatanim ng kape sa Kabundukan ng Andes? Lumaki ako sa Colombia sa isang malaking pamilyang Katoliko—ang ikaanim sa sampung anak. Dahil puro Katoliko lamang ang nasa aking bayan, wala akong alam na ibang pananampalataya o relihiyon. Ang pananampalatayang Katoliko ay isang mahalagang bahagi ng aming buhay. Kami ay aktibo sa mga gawaing pastoral ng Simbahan araw-araw, ngunit para sa akin ito noon ay higit na relihiyon kaysa espiritwalidad. Sa edad na 14, nang lumipat kami sa Bogota, ang kabisera ng Columbia, nagsimula akong lumayo sa Simbahan. Wala akong ideya tungkol sa kung ano ang nangyayari sa mundo, kaya naengganyo ako sa lahat ng mga bagong bagay na nakita ko. Ang mga hippie, ang rock at roll at ang lahat ng kahalayan ay bumihag at umakit sa akin. Hindi nagtagal ay tuluyan na akong umalis sa pananampalataya at hindi na bumalik sa Simbahan. Ano ang tungkol sa mga relihiyon sa silangan at espirituwalidad na talagang nakaakit sa iyo at umaakit sa iyo? Ang lahat ng mga relihiyon sa silangan ay bumighani sa akin, lalo na ang Hinduismo sa pamamagitan ng yoga at sinimulan kong basahin ang Mahabharata at Bhagwat Gita. Noong una ay ang kagandahan lamang ng panitikan at mga pilosopiya ang nakaakit sa akin, at pagkatapos ay naging ritwal. Nagsimula akong sumunod sa mga guru na ang pagtuturo ay naglayo sa akin sa pananampalatayang Katoliko. Mula noon ay tumigil na ako sa paniniwalang si Jesus ay Diyos. Sa halip, inisip ko Siya bilang isa lamang propeta. Maaari mo bang sabihin sa amin ang tungkol sa iyong mga karanasan sa Hollywood? Di-nagtagal pagkatapos kong lumipat sa Los Angeles, naging konektado ako sa ilang mga napakahahalagang tao na nagbigay sa akin ng maraming pagkakataon sa karera. Pinapirma ako ng Sony Music bilang isang eksklusibong artista nila noong 1985. Inilabas nila ang ilan sa aking mga rekord at nilibot ko ang mundo, naramdaman ko ang labis na kasiyahan at ang isang napakatagumpay na karera sa musika. Kapag hindi ako naglilibot o nagre-rekord, nasa Hollywood ako, at umaarte, nagsusulat ng mga senaryo at gumagawa ng mga pelikula. Dahil ang California ang sentro ng mundo ng kilusang Bagong Panahon, lalo akong nalubog sa mahika at misteryo nito. Noong Bisperas ng Pasko 1997, ang iyong buhay ay nagkaroon ng napakalaking pagbabago. Ano ang nangyari noong gabing iyon? Umuwi ako sa Colombia para sa Pasko upang makasama ang aking pamilya. Habang nagmamaneho ako palapit sa tarangkahan ng taniman ng kape ng aking tiyuhin malapit sa aking bayan, anim na lalaki ang lumabas sa kakahuyan na may mga armas, tumalon sa aking sasakyan at pinilit akong sumama sa kanila. Nang medyo makalayo na kami sa kalsada, iniwan nila ang kotse ko at pinilit akong maglakad kasama nila. Paakyat sa mga burol at sa kagubatan, kami ay naglakad, ng maraming oras, pagkatapos ay isa pang paglalakbay na gamit ang kotse at mas marami pang paglalakbay na naglalakad hanggang sa wakas ay nakarating kami sa isang maliit na kuweba. Nakahinga ako ng maluwag nang huminto kami sa paglalakad, ngunit mabilis na lumala ang aking sitwasyon. Itinulak nila ako papasok sa kweba, itinali ang aking mga kamay at nilagyan ng talukbong ang aking ulo. Ito ay talagang kakila-kilabot. Ang kweba ay puno ng mga paniki at kulisap na kumakagat sa akin sa buong katawan, at imposibleng makatakas. Ibinenta ako ng mga bumihag sa akin sa mga rebeldeng gerilya na humingi ng napakalaking pantubos at nagbanta na papatayin ang aking mga kapatid na babae kapag hindi ito binayaran. Sinabi nila sa akin na nasentensiyahan na ako ng kamatayan dahil nakita ko na ang kanilang mga mukha at marami pa akong makikita sa mahabang proseso ng pagkuha ng pera. Sa sandaling mabayaran ko ang katubusan, papatayin nila ako upang maiwasang mahuli sila pagkatapos akong palayain. Pakiramdam ko ay nawasak ako bilang isang tao. Wala nang pag-asa na makalabas pa ako ng buhay. Nasa matinding panganib ang pamilya ko, at nanakawin nila ang lahat ng perang kinita ko. Ano ang iyong naiisip noong nasa pagkabihag ka? Sila ba ay desperasyon at kapahamakan o itinaas mo ba ang iyong mga iniisip sa Diyos sa mga sandaling iyon ng kadiliman? Sa unang 15 araw ng pagkabihag, ni hindi ko naisip na itaas ang aking mga iniisip patungo sa Diyos. Sa halip, sinubukan kong gamitin ang lahat ng Mga Makabagong kapangyarihan at mga pamamaraan na natutunan ko. Wala sa mga ito ang nakatulong sa akin. Ngunit isang araw, inabot ako ng Diyos sa isang mistikong paraan na karanasan na nagpabago sa aking buhay magpakailanman. Bagama't gising ako at may malay, nakakita ako ng isang pangitain. Sa di kalayuan ay nakita ko ang isang taluktok ng bundok na natatabunan ng isang kamangha-manghang lungsod ng liwanag. Ang aking kaluluwa ay nagnanais na mapunta sa lungsod na iyon, ngunit walang paraan upang makarating doon at ito ay nakabagabag sa akin. May bigla akong narinig na lagaslas ng tubig na naging maraming tinig, pagkatapos ay nauwi sa isang tinig na nagmula sa lahat ng dako, maging sa loob ko. Kahit na ako ay tumalikod sa Diyos sa loob ng maraming taon, nalaman ko kaagad na iyon ay tinig ng Diyos. Pinagliliwanag ang aking konsensya at inilalahad ang kalagayan ng aking kaluluwa. Parang isang kisap matang kumislap sa aking harapan ang buhay ko at naramdaman ko ang sakit na dulot ng bawat kasalanang nagawa ko, lalo na ang mga hindi ko pa naamin dahil sa paglisan ko sa Simbahan. Hindi ko nakayanan ang lahat ng pagmamahal na ibinubuhos ng Panginoon sa akin dahil pakiramdam ko ay hindi ako karapat-dapat, ngunit hindi Niya ako hinayaang lumubog sa aking paghihirap. Niyakap Niya ako, ipinaliwanag ang buong kasaysayan ng kaligtasan at inihayag ang kagandahan ng Kanyang plano sa sakramento. Kailangan ko ang pagpapagaling at espirituwal na pagpapakain na malayang iniaalok Niya sa mga sakramento. Nang huminto ako sa pagpunta sa Kumpisalan, nawalan ako ng pakiramdam sa pinsalang idinudulot ng aking kasalanan sa aking sarili at sa iba, at lalo akong naligaw at mas higit na napalayo papunta sa karumal-dumal na mga kasalanan. Inialay Niya ang Kanyang buhay bilang kabayaran sa lahat ng ating mga kasalanan, upang tayo ay gumaling at mabago, at kapag tayo ay nagpunta sa Misa at tinanggap Siya sa Eukaristiya, hindi lamang natin tinatanggap ang pagpapagaling na iyon, kungdi tayo ay nagiging mga instrumento ng reparasyon sa ating sarili, upang manalangin para sa mga kaluluwang nangangailangan ng Kanyang mga biyaya. Nang matapos ang pangitain, ako ay lubos na nagbago. Hindi na ako natatakot na mapatay, ngunit natatakot ako sa walang hanggang paghatol. Kaya naman, taimtim akong nagdasal na magkaroon ako ng pagkakataong makapuntang muli sa Kumpisalan. Kinabukasan ay inilabas nila ako sa kweba, ngunit gumugol pa rin ako ng lima at kalahating buwan sa pagkabihag. Sa mga buwang iyon, ang aking relasyon sa Diyos ay naging mas maigting sa bawat araw. Sa wakas, nangyari ang himala. Bigla akong pinakawalan isang gabi, iniwan lang sa kalsada ng walang paliwanag. Naramdaman kong pinoprotektahan ako ng kapangyarihan ng Diyos at alam kong may plano Siya sa natitirang bahagi ng aking buhay, simula sa Pangungumpisal na matagal ko nang inaasam. Paano nagbago ang iyong buhay pagkatapos ng mahimalang pagtakas na ito...? Sa lalong madaling panahon, pumunta ako sa Kumpisalan sa isang Franciscan monastery. Akalain mo, ito ang pinakamahabang pangungumpisal ko sa buhay ko. Nang itaas ng pari ang kanyang kamay para palayain ako sa aking mga kasalanan, narinig ko ang pinaka-hindi kapani-paniwalang ingay sa ibaba. Alam kong mga demonyo sila na galit na galit na ako ay pinakawalan sa kanilang mga pagkakahawak. Sa sandaling natapos niya ang panalangin ng pagpapatawad, nagkaroon ng ganap na katahimikan at kapayapaan. Napaibig ako sa Simbahang Katoliko na nagpapakain sa akin araw-araw ng presensiya ng pagpapagaling ni Kristo sa Eukaristiya. Ang pang-araw-araw na pagbabasa ng Misa ay nagpatunay sa aking mga mistikong karanasan at ako ay nauuhaw sa higit pa, at nagpapakalublob sa katekismo, buhay ng mga santo... Bumalik ako sa California, ngunit pagkaraan ng dalawang taon, naramdaman kong tinatawag ako ng Diyos pabalik sa Colombia, sa kabila ng aking nakakatakot na karanasan. Bumalik ako sa simula ng Mahal na Araw, ngunit napakaraming tao doon para sa Misa sa Linggo ng Palaspas kaya hindi ako makapasok sa simbahan. Habang nakatayo ako sa labas, Bigla akong nakakuha maikling sulyap sa mga aksyon ng Misa, lumapit sa akin si Jesus at nagkaroon ako ng isa pang mistikong karanasan sa Kanya. Para bang ang Kanyang puso ay kumakausap sa aking puso, nang walang salita, ngunit naunawaan ko ang lahat. Sinabi niya sa akin na nagsisimula pa lang ang aking misyon mula ng ipinanganak ako. Dadalhin ako sa buong mundo--bawat lugar na bibisitahin ko ay napili na at bawat tao na makakarinig ng aking kwento ay napili na sa pangalan. Iniwan ko ang aking artistikong karera at naging isang laykong misyonerong Katoliko, na nagtatag ng “Pilgrims of Love” (ang pangalang ipinahayag ng Panginoon) kasama ng archdiocese ng Bogota. Sa nakalipas na 23 taon, bumisita ako sa mahigit 121 bansa sa bawat kontinente, hindi para isulong ang aking sarili, o para sa sarili kong kaluwalhatian, tulad ng ginawa ko noong mga araw ko bilang isang musikero, ngunit upang ipahayag ang mga dakilang gawa na ginawa ng Panginoon sa aking buhay. Ang pagiging kasangkot sa espirituwalidad ng Bagong Panahon sa nakaraan ano ang iyong payo sa mga nagsasagawa nito ngayon? Lubos akong nasangkot sa mga kasanayan sa Bagong Panahon sa loob ng 33 taon, simula sa edad na 14 nang ako ay naging hippie. Ipapayo ko sa lahat na iwasan ang lahat ng gawain sa Bagong Panahon dahil may espiritu ng kasamaan na nakapaligid sa kanila. Ang mga ito ay napaka-mapang-akit dahil sila ay mukhang positibo, nakapagpapagaling at makapangyarihan. Ngunit iyon ay mapanlinlang. Gaya ng sabi ni San Pablo, si Satanas ay nagbibihis bilang isang anghel ng liwanag. Kahit na ito ay mukhang mabuti, ito ay talagang nakasasakit sa iyong kaluluwa. Kaya hindi ko inirerekomenda ang anumang mga kasanayan sa Bagong Panahon, dahil ang mga ito ay mga bintana na nagbubukas sa kadiliman, na nagpapahintulot sa masasamang espiritu na makapasok sa ating mga kaluluwa upang sirain ang ating buhay. Maaari ka bang magbahagi ng 3 mga mungkahi upang hikayatin ang pagtitiyaga at isang pagpapalalim na pag-ibig sa Diyos? Ang araw-araw na panalangin ay nagpapalakas sa aking pagtitiyaga sa pag-ibig ng Diyos. Napangalagaan ko ang ugali ng pagdarasal ng Rosaryo araw-araw. Ang una kong mungkahi ay maglaan ng oras, kahit na sa mga pinaka-abalang araw para magdasal ng Rosaryo. Ang pangalawang mungkahi ko ay ang madalas na pagpunta sa Misa at Kumpisalan. Ang mga sakramento ay nagpapalakas sa atin upang labanan ang mga tukso. Ang pangatlong mungkahi ko ay siguraduhing sinusunod natin ang ating usapan. Upang maging isang tunay na Kristiyano na may mabuting puso at mabuting hangarin, kailangan nating gawing mabuti ang lahat—mabubuting pag-iisip, mabuting hangarin, mabuting damdamin at magagandang ideya. Ang lahat ng ating ginagawa ay dapat pagtibayin ang kabutihan ng Diyos, maging ang paraan ng ating paglalakad, o pakikipag-usap o pagtingin sa mga tao. Dapat nilang makita na may kakaibang bagay sa ating mga layunin sa buhay.

Ang ilog ay lumobo nang napakataas kaya natakpan ng tubig ang lahat at ang lahat ng kahulugan kung saan ang daan o landas ay pawang hula lamang. Sa tubig sa lahat ng dako, tila hangal na sumulong, lalo na sa isang karwahe, dahil kung sinuman ang naligaw ng napakaliit sa kalsada, sila ay mamamatay nang walang pag-aalinlangan. Habang nataranta ang kanyang mga kasama, hinimok sila ni Sister Teresa, “Habang tayo ay nakikibahagi sa gawain ng Diyos, paano tayo mamamatay sa mas mabuting layunin?” Pagkatapos ay pinauna niya ang daan patungo sa kumbento sa pamamagitan ng mabangis na bagyo. Bigla siyang nadulas sa pilapil at tuluyang nahulog sa putikan Sa halip na magreklamo o magmura, ang hindi mapigil na madre, ay tumingin sa langit at bumuwelo, "Kung ganito ang pakikitungo mo sa iyong mga kaibigan, hindi kataka-taka na wala kang marami!" Ang ika-labing-anim na siglong Santo at Doktor ng Simbahan, si Teresa ng Avila, ay hindi masyadong sineseryoso ang sarili o ang mundong ito at inalis ang maliliit na paghihirap ng buhay nang may pagpapatawa. Ang kanyang kakayahang mapagkumbaba na kilalanin ang kanyang sariling mga pagkakamali at pangangailangan para sa biyaya ay nabahiran din ng kanyang nakakapreskong katatawanan. Sa kanyang sariling talambuhay, isinulat ni Teresa, "Ang pagkakaroon ng banal at may takot sa Diyos na mga magulang ay sapat na para maging mabuti ako kung hindi ako napakasama." Si Santa Teresa ay nag-iisip din ng maling kabanalan at minsan ay nagsabi, "Mula sa mga hangal na debosyon at maasim na mga santo, mabuting Panginoon, iligtas mo kami!" Ang isang malusog at mabuting pagkamapagpatawa ay magpapanatiling tuwid ng ating ulo at magbibigay-daan sa atin na makita ang tunay na kagandahan ng mundo. Sinabi ba ng Diyos na kailangan nating maging “maasim ang mukha” para maging banal? Kaya, kung gusto mong maging santo, gumaan ka, ibahagi ang kagalakan ng Panginoon, at tumawa kasama ang iyong mga kaibigan tulad ng ginawa ni Hesus.

Iilang mga Santo ng Simbahang Katolika ang nakakamit ng tanyag na likhang-isip tulad ni Joan ng Arko.  Ang kanyang salaysay ay nailarawan sa  mga pintadong kuwadro, mga eskultura, at maraming mga pelikula. Isinilang sa mag-anak ng mga magsasaka noong 1412, si Joan ay lumaki na hindi nakapag-aral, ngunit nakakamit ng sukdulang pag-ibig para sa Simbahan at malalim na pananalig sa Diyos na nagmula sa kanyang ina.  Sapagka’t minahal niya ang pagdarasal at mga sakramento, ang kanyang mga kalapit-bahay ay nagsabing, “Siya’y napakabuti kaya siya’y minahal ng lahat sa bayan.”  Siya’y nag-aruga para sa mga may-sakit at mga walang matuluyan, madalas na inaalay pati ang kanyang sariling higaan. Nang sa ikalabing-tatlong gulang, si Joan ay nagsimulang marinig ang mga tinig nina San Miguel Arkanghel, Santa Margarita ng Antioch, at Santa Catalina ng Alehandriya.  Siya’y sinabihan nila na siya ang naatasang palayain ang Pransya at tiyakin na ang Pranses na tagapagmana ng kapangyarihan ay nahirang bilang karapat-dapat na hari ng Pransya.  Nakamit niya ang tiwala ng hari sa paglalathala niya ng mga detalya ng nakaraan ng hari na alam lamang ng isang may banal na karunungan.  Sa panahong yaon, ang Pransya ay napasasailalim ng kapangyarihan ng Inglatyera. Sa paniniwala na ang kanyang mga “tinig” ay nagmula sa Diyos, si Joan ay mabayani at matapat na sinunod ang kanilang bilin, sa kabila ng mga balakid at mga pasakit.  Pagdarasal at pagninilay-nilay ay nanatiling mahalaga sa kanyang buhay kahit siya’y nagpapamuno ng mga digmaan, na ni-kailanma’y hindi siya humugot ng sandata laban sa kanyang kaaway. Bagama’t mayroong dalawang taon bago ang pagbibigay ng atas, na siya’y “nailathala na bilang isang taong walang pagkukulang sa buhay, isang mabuting Kristiyano, na nagtataglay ng mga katangian ng pagpapakumbaba, katapatan at kapayakan”, si Joan ay pinaratangang may sala ng pangungulam at pagka-erehe matapos siyang magapi ng mga lngles, at walang natanggap na tulong mula sa Hari na napaupo niya sa trono.  Sa paglilitis sa kanya, nagpakilala si Joan ng kanyang malalim na pananalig at talino, at sa kabila ng hindi makatarungang hatol, ang tiwala niya sa Diyos at Simbahan ay ni-kailanma'y nagmaliw.  Nang siya’y sinigahan ng apoy sa tukod ng gapusan, kanyang ihinayag nang malakas ang ngalan ni Jesus habang idinidiin niya ang krusipiho sa kanyang puso, na nasanhi ang isang tagapagmasid na magsaad, “Nasunog natin ang isang banal na tao.” Ang kanyang pagpanaw ay nagpalaganap ng kanyang katanyagan at karangalan.  Pagkalipas ng dalawampung taon, isang bagong paglilitis ay ihinayag siyang walang sala sa lahat ng mga pinanindigang krimen na ipinaratang sa kanya.  Matapos na yumabong ang kanyang kapurihan sa sumunod na mga siglo nang napakahabang sukat, si Joan ay pinamitagan bilang biyato ni Papa San Pio X noong 1910 at pinarangalang santa ni Papa Benedicto XV pagkalipas ng labing-isang taon.  Siya’y kasalukuyang Santa Patrona ng Pransya at isa sa mga pinakamahal-mahalang pinagpala. Ang pagtalima ni Joan sa Diyos ay nagpatiyak na ang Pransya ay ipinanatili ang Katolikang pananalig noong panahon ng Protestadong Pagbabago habang ito’y pinabayaan ng Inglatyera.  Ang Pransya ay nanatiling isang matapat na kalagitnaan ng Katolisismo mula sa kung saan makapagpapalaganap ito sa pahilaga ng Yuropa.  

Sa ika-anim ng Agosto, ng taóng 1945 noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, isang bombang atomiko ay ihinulog sa bayan ng Hiroshima, Hapon.  Mahigit-kumulang na 140,000 mga tao ang nangamatay o napinsala.  Sa bingit ng pagkagunaw, walong mga Hesuwitang misyonero na nasa kanilang kumbento ay nakaligtas. Wala sa kanila ang nagtamo ng pagkawalan ng pandinig mula sa pagsabog.  Ang kanilang simbahan, Our Lady of the Assumption, ay nagdanas ng pagkabasag ng mga pinalamutiang salaming bintana ngunit hindi nabuwag; ito’y isa sa mga iilang gusali lamang na nanatiling nakatayo sa bingit ng malawak na kapinsalaan. Bukod sa pagiging ligtas ng mga pari sa pang-unang pagsabog—sila ay hindi nagtamo ng di-kanaisnais na mga lahid mula sa mapanakit na pagbabanaag o radyasyon.  Ang mga manggagamot na umaruga sa kanila nang matapos ang pagsabog ay nagbabala na ang paglalason ng radyasyon na sila’y nahantad na ay maaaring magsanhi ng mga sugat, sakit at kahit pati kamatayan.  Ngunit mahigit-kumulang na 200 mga medikong eksamen sa mga nagdaang taon ay nagpakita ng walang masamang lahid, na ikinamamangha ng mga manggagamot na nanghula ng mga mapanganib na kahihinatnan. Si Padre Schiffer, na tatlumpung gulang pa lamang nang naihulog ang bomba sa Hiroshima, ay nagsaad ng kanyang salaysay pagkalipas ng tatlumpu't-isang taon, sa isang Pambansang Kapulungang Yukaristiko sa Philadelphia noong taóng 1976.  Sa tagpong ito, lahat ng walong kasapi ng Hesuwitang komunidad ay nanatiling buhay sa panahon ng bombahan.  Sa harap ng nagtipong deboto, ginunita niya ang tungkol sa pagdiriwang ng Misa sa simula ng umaga, at habang nakaupo sa loob ng silid-kainan ng kumbento.  Kahihiwa pa lamang niya at kasasandok ng kutsara sa kahel nang mayroong makináng na busilak ng liwanag.  Sa simula, inakala niyang ito’y isang pagsabog sa karatig na dalampasigan.  At tuluyan niyang inilarawan ang karanasan: “Nang biglaan, isang nakalalagim na pagsabog ang pumuno sa hangin na may tila isang sambulat ng pagtama ng kulog.  Isang hindi makitang lakas ang bumuhat sa akin mula sa upuan, ihinandusay ako sa hangin, ipinagpag ako, ihinampas ako, ipinaikot ako nang paulit-ulit tila isang dahon sa isang ihip ng panlaglagang hangin.” Ang sumunod na kanyang nagunita ay binuksan niya ang kanyang mga mata at nakita niya and sarili sa lupa.  Tumingin siya sa paligid, at nakitang walang nalabi sa anumang dako: ang estasyon ng tren at mga gusali sa lahat ng dako ay nawala. Sila’y hindi lamang lahat na naligtas na may (sa kasukdulan) maituturing na hindi lubhang mga sugat, ngunit lahat sila’y nabuhay nang malusog sa paglipas ng yaong sinumpang araw na walang sakit na may kinalaman sa radyasyon, walang pangungulang ng pandinig, o iba pang mga mahahalatang kakulangan o karamdaman.  Nang sila’y natanong kung bakit sila’y nasagip ayon sa kanilang paniwala, sa kabila ng mga napakaraming namatay mula sa pagsabog o mula sa nanatiling radyasyon, si Padre Schiffer ay nagsalita para sa kanya at para sa kanyang mga kasama: “Kami’y naniniwala na kami’y naligtas dahil isinabubuhay na namin ang pabilin ng Fatima.  Isinabubuhay namin at idinarasal ang Rosaryo bawa’t araw sa loob ng yaong tahanan.”